Koła łańcuchowe – elementy napędu łańcuchowego
- Do czego wykorzystuje się koło łańcuchowe i jaka jest jego rola w przekładni?
- Koła łańcuchowe katalog – na jaki rodzaj warto się zdecydować?
Jednym z prostszych typów przekładni łańcuchowej, z którą większość osób miała do czynienia, jest napęd roweru. Mechanizm ten wydaje się prosty i na pierwszy rzut oka mało skomplikowany. W rzeczywistości stanowi podstawę działania wielu skomplikowanych maszyn. By jednak tak się stało koła łańcuchowe będące częścią takiej przekładni muszą być odpowiednio dobrane. Zarówno pod względem parametrów (podziałki, średnicy sworzni, tulejki czy rolki łańcucha przegubowego), jak i materiału wykonania. Sprawdź, czym cechują się dobre części maszyn! Jak właściwie dobierać koła łańcuchowe, by mechanizm działał z pełną wydajnością przez długi czas?
Do czego wykorzystuje się koło łańcuchowe i jaka jest jego rola w przekładni?
W odróżnieniu od typowej przekładni zębatej czy ciernej, gdzie moment obrotowy przenoszony jest bezpośrednio przez oddziałujące ze sobą części maszyn (koła zębate lub inne elementy stykają się ze sobą), przekładnia zębata wykorzystuje do tego łańcuch napędowy. Tak uzyskaną siłę można wykorzystać do napędzania bardziej skomplikowanych maszyn wykorzystywanych w liniach produkcyjnych fabryk, rolnictwie czy motoryzacji. Do stworzenia takiej przekładni wymagane są jednak specjalne części maszyn takie jak koła łańcuchowe. Prosty napęd składa się z dwóch kół oraz łańcucha napędowego, który w tym układzie pełni funkcje cięgna.
Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, by rozbudować taką przekładnie o dodatkowe koło łańcuchowe. Będzie ono pełniło w tym układzie rolę napinacza. Dobrze sprawdzi się tutaj koło łańcuchowe tarczowe wykonane ze stali węglowej C45E. Tarcza została poddana dodatkowemu ulepszeniu cieplnemu, które zwiększa wytrzymałość na rozciąganie. Odpowiednie naprężenie łańcucha przekładni jest niezwykle ważne. Jeśli będzie on zbyt luźno zawieszony cięgno będzie przeskakiwać na zębach kół, przez co napęd nie będzie przenoszony pomiędzy poszczególnymi częściami maszyny. W skrajnych przypadkach łańcuch może spaść, dlatego coraz częściej stosuje elementy z nowoczesnymi systemami mocowania. Jednym z nich jest koło łańcuchowe pod tuleję Taper Lock. Można ją przykręcić lub odkręcić za pomocą klucza imbusowego o odpowiednim rozmiarze.
Koła łańcuchowe katalog – na jaki rodzaj warto się zdecydować?
Koła łańcuchowe, tak jak inne części maszyn, muszą być dobrane w zależności od środowiska, w jakim przyjdzie im pracować. Warto zwrócić również uwagę na obciążenia, którymi będą na co dzień poddawane. Dotyczy to też łańcucha napędowego, dlatego wykonuje się je ze stali węglowej, nierdzewnej lub niklowanej. Tego typu materiały są odporne na szkodliwe działanie kwasów, olejów i innych żrących substancji. Przy tej okazji warto pamiętać, że łańcuch napędowy wymaga regularnego smarowania, by nie zatrzeć przekładni.
Same koła łańcuchowe dobiera się na podstawie kilku parametrów. Oprócz liczby zębów konieczne jest uwzględnienie podziałki, średnicy sworzni, tulejki czy rolki łańcucha przegubowego. Parametry tych elementów i oznaczenia nie różnią się zanadto od tych stosowanych przy standardowych kołach zębatych czy pasowych. Ich uzębienie jest znormalizowane (wybierane na podstawie tabel przygotowanych przez producenta. Obecnie dużą popularnością cieszą się koła łańcuchowe nierdzewne z łożyskiem lub rozwiązaniami ułatwiającymi montaż na danym typie tulei. Uniwersalną propozycją przystosowaną do współpracy z różnego rodzaju łańcuchami napędowymi są koła łańcuchowe z piastą. Dostępne są w wersji jedno-, dwu-, a nawet trzyrzędowej.
Te części maszyn wykonuje się z niskowęglowej stali C43, która dodatkowo poddawana jest obróbce cieplnej lub hartowaniu indukcyjnemu. Podwyższa to odporność na ścieranie, zwiększając tym samym żywotność koła łańcuchowego. Ciągle jednak w użyciu znajdują się elementy wykonane z żeliwa. Materiał ten nadaje się do odlewania części maszyn o niestandardowych kształtach i rozmiarach, trudnych do uzyskania np. na obrabiarce CNC. Koła łańcuchowe żeliwne cechują się przede wszystkim wysoką odpornością na ścieranie. Ich koszt wytworzenia jest niewielki, dzięki czemu znaleźć je można zarówno w starszych, jak i nowszych urządzeniach.
